Formy opodatkowania działalności gospodarczej — jaką wybrać?

Wybór formy opodatkowania to jedna z kluczowych decyzji, którą musi podjąć osoba fizyczna planująca założyć działalność gospodarczą. Zaniedbania w tym zakresie mogą być źródłem problemów i skutecznie utrudniać prowadzenie firmy. Sprawdzamy, jakie formy opodatkowania działalności gospodarczej przewidują polskie przepisy i która może być najkorzystniejsza dla Twojego biznesu?

Już na etapie składania wniosku o założenie jednoosobowej działalności gospodarczej można wskazać odpowiednią formę opodatkowania. Aktualnie przepisy dopuszczają 3 poniższe warianty:

• opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa),
• opodatkowanie podatkiem liniowym,
• opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym.

Do niedawna jedną ze zryczałtowanych form opodatkowania była tzw. karta podatkowa. Reformy wprowadzone w ramach Polskiego Ładu spowodowały jednak, że od 2022 r. opcja ta nie jest już dostępna zarówno dla osób, które zakładają działalność gospodarczą, jak i dla przedsiębiorców planujących zmienić formę opodatkowania. Wybór odpowiedniego wariantu powinien być dobrze przemyślany, a wszelkie wątpliwości warto skonsultować ze specjalistami z biura rachunkowego.

SKORZYSTAJ Z NASZEGO WSPARCIA

Dla kogo może być korzystne opodatkowanie na zasadach ogólnych?

Skala podatkowa jest najpopularniejszą formą opodatkowania wśród polskich przedsiębiorców. W tym wariancie podstawę opodatkowania stanowi dochód, który oblicza się jako różnicę pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania.

Dochód = Przychody z działalności gospodarczej — Koszty uzyskania przychodu

Aktualnie skala podatkowa przewiduje dwie następujące stawki:

• 12% dla dochodów do 120.000 zł,
• 32% dla dochodów powyżej 120.000 zł.

Skala podatkowa może być korzystnym wariantem dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność gospodarczą, którym na starcie trudno jest określić wysokość spodziewanych dochodów. Dodatkowo mogą oni zmniejszyć podatek o 3.600 zł (30.000 x 12%) w 2023 r. dzięki kwocie wolnej od podatku na poziomie 30.000 zł. Przedsiębiorcy wybierający skalę podatkową mogą również:

• odliczać od przychodu koszty jego uzyskania np. wydatki na usługi księgowe, utrzymanie samochodu firmowego, koszty reklamy,
• korzystać do ulg i odliczeń od dochodu i od podatku,
• rozliczać się ze współmałżonkiem na preferencyjnych warunkach,
• rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
• rozliczać wszystkie przychody opodatkowane skalą podatkową na jednym zeznaniu rocznym.

Wybierając opodatkowanie na zasadach ogólnych przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR), która jest uproszczoną formą ujmowania operacji gospodarczych w firmie. Prowadzenie ewidencji uproszczonej możliwe jest do czasu, aż przychody netto firmy za poprzedni rok obrotowy nie przekroczą 2 mln euro w przeliczeniu na polskie złote. W 2023 r. limit ten wynosi 9,65 mln zł.

KPiR musi być prowadzona w sposób rzetelny i niewadliwy oraz zgodnie ze wzorem i zasadami określonymi w stosownym rozporządzeniu Ministra Finansów. Zaniedbania w tym zakresie mogą być potraktowane jako wykroczenie, a nawet przestępstwo skarbowe. Dlatego już na samym starcie warto powierzyć ten obowiązek profesjonalistom z biura rachunkowego, a zaoszczędzony czas i energię poświęcić na rozwój biznesu.

SKORZYSTAJ Z NASZEGO WSPARCIA

Czy opodatkowanie podatkiem liniowym może być opłacalne?

Drugim wariantem, w którym podstawę opodatkowania również stanowi dochód, jest podatek liniowy. Przeciwieństwie do zasad ogólnych obowiązuje tutaj tylko jedna stawka podatkowa w wysokości 19% i to bez względu na wysokość osiągniętego dochodu. Na tym różnice w porównaniu ze skalą podatkową się jednak nie kończą. Przedsiębiorca opodatkowany podatkiem liniowym:

• nie może korzystać z kwoty wolnej od podatku,
• nie ma prawa do większości ulg podatkowych.
• nie może rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Rozliczanie się podatkiem liniowym oznacza konieczność prowadzenia KPiR, a po przekroczeniu limitu przychodów — pełnych ksiąg rachunkowych. Liczba ograniczeń prowadzi do pytania — komu opłaca się taka forma opodatkowania? Podatek liniowy jest opłacalny jest dla singli i osób żyjących w nieformalnych związkach, które nie korzystają z ulgi na dzieci. Do tego osiągają dochód przekraczający 120.000 zł, dzięki czemu nadal rozliczają się za pomocą 19% stawki, zamiast 32%, jak w przypadku skali podatkowej.

Warto również zaznaczyć, że przedsiębiorcy na podatku liniowym, osiągający dochody z innych źródeł, które rozliczają na zasadach ogólnych (np. umowa o pracę), składają co roku dwie deklaracje podatkowe (PIT-36L i PIT-37). Dzięki temu mają możliwość skorzystania z większości ulg podatkowych, które powiązane są z zeznaniem przypisanym do skali podatkowej.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, czyli 10 stawek podatku

Wybierając taką formę rozliczeń z fiskusem, trzeba pamiętać, że podstawę opodatkowania stanowi tu przychód, którego nie można pomniejszyć o koszty jego uzyskania. Pisząc wprost — ryczałt nie jest najlepszym rozwiązaniem, jeśli Twój biznes generować będzie wysokie koszty. Tę niedogodność rekompensują niższe stawki podatku, które zależą jednak od rodzaju działalności gospodarczej. Polski system podatkowy przewiduje 10 następujących stawek:

• 17% dla przychodów osiąganych w ramach wolnych zawodów,
• 15% dla przychodów osiąganych m.in. w zakresie reprodukcji komputerowych nośników informacji,
• 14% dla przychodów osiąganych m.in. w zakresie opieki zdrowotnej,
• 12% dla przychodów ze świadczenia usług związanych m.in. z wydawaniem pakietów oprogramowania systemowego,
• 10% dla przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek,
• 8,5% dla przychodów do kwoty 100 tys. zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 tys. zł z tytułu m.in. świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem,
• 8,5% w przypadku przychodów m.in. ze świadczenia usług w zakresie edukacji,
• 5,5% w przypadku przychodów m.in. z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
• 3% w przypadku m.in. usług związanych z produkcją zwierzęcą,
• 2% w przypadku przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy.

Pełny katalog działalności gospodarczych przypisanych do poszczególnych stawek ryczałtu znajduje się w tym miejscu. Z rozliczenia ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie skorzystają firmy, których przychody w roku poprzedzającym rok podatkowy były równe lub wyższe od równowartości 2 mln euro. W 2023 r. limit ten wynosi 9,65 mln zł.

Dodatkowo art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym wskazuje firmy wykluczone z tej formy opodatkowania np. podmioty osiągające w całości lub w części przychody z tytułu prowadzenia aptek.

SKORZYSTAJ Z NASZEGO WSPARCIA